Geçen ay, büyük Hint bustarı için iyi haberler getirdi, kritik olarak nesli tükenmekte olan bir kuş, çoğunlukla Hindistan'da bulundu.
Rajasthan eyaletindeki vahşi yaşam yetkilileri, bir yavrunun yapay döllenme yoluyla ilk başarılı yumurtadan çıkışını gerçekleştirdi.
Jaisalmer şehrindeki iki üreme merkezinden birinde yalnız bir yetişkin erkek, çiftleşmeden sperm üretmek için eğitildi, daha sonra 200 km (124 mil) uzaklıktaki ikinci merkezde yetişkin bir dişiyi hamile bırakmak için kullanıldı.
Yetkililer, bir sperm bankası oluşturma olasılığını açtığı için gelişimin önemli olduğunu söyledi.
Yıllar boyunca, habitat kaybı, kaçak avlanma ve havai elektrik hatlarıyla çarpışmalar büyük Hint baskınlarını etkiledi.
Sayıları 1960'larda 1000'den fazla iken şu anda yaklaşık 150'ye düşmüştür.
Çoğu Jaisalmer'de bulunur ve bu nedenle koruma aktivistleri, kuşun şehirdeki yaşam alanının korunması gerektiğini söyler.
Ancak bu arazi aynı zamanda yenilenebilir enerji firmaları için en önemli gayrimenkuldür ve yetkililere benzersiz bir koruma zorluğu sunar.
Büyük Hint büstü, tavus kuşu (Hindistan'ın ulusal kuşu) kadar iyi bilinmeyebilir, ancak on yıla yakın bir süredir kuşu inceleyen bir koruma ekolojisti olan Sumit Dookia'ya göre, bu da aynı derecede etkileyici.
15 kilo ile 18 kilo arasında olan büyük kuş, Hindistan'ın en büyük uçan kuşlarından biridir.
Bir zamanlar ülkede üretken bir varlığı vardı ve en az 11 eyalette bulundu, ancak bugün nüfusu Rajasthan ile sınırlıyken, güneydeki Karnataka eyaletinde ve batıdaki Gujarat eyaletinde bir avuç görülebilir.
Utangaç kuş, kemirgenleri, yılanları ve diğer zararlıları avlayarak besin zincirinde önemli bir rol oynar ve aynı zamanda yerel halk tarafından 'Godawan' olarak adlandırılan Rajasthan'ın devlet kuşudur.
Ancak kuşun benzersiz evrimsel özelliklerinden bazıları insan müdahaleleriyle çatışıyor ve neslinin tükenmesine karşı savunmasız hale getiriyor.
Birincisi, büyük Hint büstü iyi çevresel görüşe sahiptir, ancak zayıf ön görüşe sahiptir, bu da onlara çok yakın uçana kadar güç hatlarını tespit etmelerini zorlaştırır.
Büyük boyutları, uçuş yollarını hızlı bir şekilde değiştirmelerini zorlaştırır ve kablolarla çarpışıp ölürler.
Bay Dookia, "Kuş karada çok fazla zaman geçirdiği için vizyonları böyle gelişebilirdi" diyor.
Ayrıca yumurtalarını, annenin dikkatli gözü dışında bir yuva veya başka bir koruma şekli olmadan yere bırakır ve bu da iyi bir yan görüş geliştirmesine neden olmuş olabilir, diye ekliyor.
Büyük kızılderili büstünün de kendine özgü üreme alışkanlıkları vardır.
Kuş her seferinde sadece bir yumurta bırakır ve sonraki iki yılını yavrularına bakmakla geçirir.
Dookia, "Yaklaşık dört yaşında olgunluğa ulaştığı ve 12-15 yıl yaşadığı için, ömrü boyunca yaklaşık dört beş yumurta bırakır ve bu yumurtaların çoğu yırtıcılar tarafından yok edilir" diyor.
Korumacılar, son birkaç yıl içinde, Jaisalmer'deki büyük Hint baskınının yaşam alanının güneş ve rüzgar enerjisi çiftlikleri tarafından istila edildiğini ve bu da uçan kazalarda artışa yol açtığını söylüyor.
Dookia, "Artan insan varlığı da daha fazla pislik yarattı, kuşları öldüren veya yumurtalarını yok eden başıboş köpekleri çekti" diyor.
Kuşun nüfusunu artırmak için Rajasthan hükümeti, 2018'de Sam şehrinde bir koruma yetiştirme merkezi başlatmak için federal hükümet ve Hindistan Yaban Hayatı Enstitüsü ile işbirliği yaptı.
2022'de Ramdevra köyünde bir başka üreme merkezi kuruldu, Jaisalmer'deki en üst düzey orman yetkilisi Ashish Vyas diyor.
İlk adım olarak, araştırmacılar doğada bulunan yumurtaları topladılar ve kuluçka merkezlerinde yumurtadan çıkardılar.
"Şu anda, her iki merkezde de 45 kuş var, bunların 14'ü tutsak-kanatlı yavrular (yapay döllenme yoluyla doğanlar da dahil)" diye ekliyor.
Plan, kuşun popülasyonunu daha da artırmak ve daha sonra onları vahşi doğaya bırakmaktır.
Ancak korumacılar bunun söylenenden daha kolay olduğunu söylüyor.
Bunun nedeni, bu üreme merkezlerinde doğan kuşların insan araştırmacılarına (diğer bir deyişle, insan bakıcılarıyla yakın bağlar kurdular) baskı yapmış olmaları ve vahşi doğada hayatta kalma yeteneklerinin yaklaşık% 60-70'ini kaybetmiş olmalarıdır, diyor Dookia.
"İnsan baskısı, kuşları beslemek ve işlemek için gereklidir, ancak aynı zamanda doğal içgüdülerini de kaybetmelerini sağlar.
Onları yeniden canlandırmak son derece zor olacak, özellikle de kuşların serbest bırakılması için bir yaşam alanı yoksa." diye ekliyor.
Habitat kaybı da başka bir problemle sonuçlandı: Araştırmacılar, eskiden eyaletler arasında göç eden kuşların bunu yapmayı neredeyse tamamen bıraktığını fark ettiler.
Bay Dookia, kuşların iki cepte bulunduğu Jaisalmer'de bile - şehrin doğu kesimindeki Pokhran ve batıdaki Çöl Ulusal Parkı - neredeyse hiç göç olmadığını söylüyor.
Kuşların uçan kazalara tepki olarak büyük mesafelerde göç etmeyi bıraktıklarını da ekliyor.
Bu, üreme riskini arttırır, bu da doğum kusurlarına neden olabilir.
"Böylece, büyük Hint büstünü korumanın tek çözümü doğal yaşam alanını korumaktır" diyor.
Ancak Nisan ayındaki Yüksek Mahkeme kararı, korumacıları huzursuz etti.
Mahkeme, Rajasthan ve Gujarat'a büyük Hint bustar habitatlarında yeraltındaki hareketli güç kablolarına öncelik vermeleri için talimat veren daha önceki bir geçici emri bozdu.
Bu sipariş, yenilenebilir enerji firmaları arasında bir çılgınlık yarattı ve bunun onlara milyarlarca rupiye mal olacağını ve işlerini neredeyse öldüreceğini söyledi.
Mahkeme, son kararında, insanların iklim değişikliğinin zararlı etkilerinden kurtulma hakkına sahip olduğunu ve yeraltındaki büyük güç kablolarının büyük bölümlerinin değiştirilmesinin, firmalar için parasal ve teknik açıdan uygun olmayabileceğini gözlemledi.
Ayrıca, hareket eden güç hatlarının fizibilitesini ve kuş saptırıcılarının etkinliğini araştırmak için bir komite kurulmasını - reflektörlere sahip ve kuşları varlıkları hakkında uyarmak için güç kablolarına bağlı cihazlar.
Şirketler üst mahkemenin kararını memnuniyetle karşılarken, korumacılar ve bazı yasal uzmanlar, bir iyi nedeni diğerine karşı açtığı için bunun sorunlu olduğunu söylüyor.
Ekolog Debadityo Sinha bir köşe yazısında, "Yargı, iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik ve kalkınma sorunları arasındaki etkileşimin kusurlu bir anlayışını odak noktasına getiriyor." dedi.
Hindistan'daki birçok yüksek nüfuslu şehrin yeraltı elektrik hatlarına sahip olduğunu ve diğer devletlerin geçmişte diğer kuş türlerini korumak için böyle bir adım attığını belirtti.
Ayrıca, yeraltındaki güç kablolarının taşınmasının pahalı olmasına rağmen, bir firmanın toplam kazancının bir kısmını oluşturması muhtemel olduğuna dikkat çekti.
Dookia, yenilenebilir enerji şirketlerinin Rajasthan'a akın etmesinin nedenlerinden birinin düşük arazi maliyeti olduğunu söylüyor.
"Bu yenilenebilir enerji çiftliklerinin uzun vadede devletin iklimini ve ekolojisini nasıl etkileyeceği konusunda da çok fazla araştırma yok" diyor.
"Yani dengede asılı sadece kuşun geleceği değil, aynı zamanda erkek." Instagram, YouTube, Twitter ve Facebook'ta BBC News India'yı takip edin.